Werkwijzer – Duurzame woongebouwen

Duurzame woongebouwen

M3H ontwerpt en bouwt gebouwen die lang meegaan. Hoogwaardige gebouwen die mooi zijn in de omgeving en die passen bij de gebruikers. Gebouwen met een lang bestaan zijn duurzaam. Het is slim om eenmalig te investeren in een goed gebouw en vervolgens te profiteren van lage gebruiks- en onderhoudskosten en lage herbestemmingskosten. We maken gebouwen technisch duurzaam door zoveel als mogelijk materialen met een lage milieubelasting te gebruiken, en materialen die mooi verouderen. We passen installaties toe met een laag energieverbruik. We willen opdrachtgevers op het gebied van duurzaamheid en milieu goed informeren waardoor we samen bewuste en verantwoorde keuzes kunnen maken.

1. Aanpassingsvermogen en flexibiliteit
Een duurzaam gebouw faciliteert toekomstige functieveranderingen. Wat nu een woning is moet in de toekomst een kantoor kunnen worden, een kantoor een culturele instelling enzovoorts. Alleen zo kunnen gebouwen maatschappelijke veranderingen overleven. Een belangrijke voorwaarde voor aanpassingsvermogen is een zekere overmaat: een grote verdiepingshoogte, met name op de begane grond, en een zo ruim mogelijke traveemaat. Ook een herkenbare, uitnodigende en ruime entree en toegang vergroot de aanpasbaarheid van een gebouw. M3H is van mening dat een groot aanpassingsvermogen essentieel is voor ieder duurzaam gebouw.

duurzaam-woongebouw-web-1
Ruime en uitnodigende entree, op de straat gericht gebouw,
Polderhuizen Vijfhuizen

2. Omgeving
gebouw is belangrijker dan het gebouw als architectonisch object. Het gebouw voegt zich in het stedelijk weefsel. Vormentaal en materiaalgebruik vormen een eenheid in de veelheid van de stad. Kleine finesses onderscheiden het gebouw van zijn omgeving en zijn directe buren. Het duurzame gebouw heeft een duidelijk adres, een heldere entree en het gebouw is op de straat georiënteerd. Op stedenbouwkundige schaal is er sprake van duidelijk gedefinieerde straten, pleinen en randen. De gebouwen van M3H zijn nadrukkelijk onderdeel van hun omgeving.

duurzaam-woongebouw-web-2
Eenheid in veelheid, gebouwen zijn onderdeel van hun omgeving

3. Orientatie en verkaveling
Binnen de meestal ‘vastliggende’ verkaveling in de stad worden de woningplattegronden optimaal ten opzichte van de zon gesitueerd. Ook de opstellingsmogelijkheden voor zonnecellen en zonnepanelen wordt binnen de randvoorwaarden van de aanwezige verkaveling en de dakvormen geoptimaliseerd. Een stedelijke compacte bebouwing heeft weinig energieverlies en kan de infrastructuur optimaal benutten. Dit geldt niet alleen voor fysieke infrastructuur, zoals straten en leidingen, maar ook voor voorzieningen als openbaar vervoer, winkels en culturele voorzieningen. M3H ontwerpt met rekenschap van bezonning, verkaveling en infrastuctuur.

duurzaam-woongebouw-web-3
Onderzoek mogelijkheden PV cellen, 3e oosterparkstraat Amsterdam

4. Bewoners en omwonenden
Gebouwen worden ontworpen voor gebruikers. Door bewoners en omwonenden te betrekken bij het (ontwerp)proces leveren ze een bijdrage aan het ontwerp en het gebouw. Gebruikers en omwonenden hebben veel ervaring met en kennis over de ‘houdbaarheid’ van de buurt. Door deze ervaring op te nemen en in te zetten in het proces en het ontwerp krijgen de omgeving en de nieuwe gebouwen een duurzame impuls. M3H heeft veel ervaring met bewonersparticipatie als een middel om bewoners te betrekken bij het planproces en plannen te maken die worden gedragen door de bewoners.

duurzaam-woongebouw-web-4
Participatie omwonenden en belanghebbenden, Holy Noord, Vlaardingen

5. Casco, drager-Inbouw
De splitsing van een duurzaam en tijdloos casco, en een ‘tijdelijke’ inbouw maakt een gebouw duurzaam. Toekomstige vernieuwingen en (functie)veranderingen kunnen dan op een eenvoudige manier worden doorgevoerd. Ook de positie van de leidingkokers en installaties kunnen op aanpassingen voorbereid worden. Bij de zogenaamde ‘solid’ is de investeerder eigenaar van het permanente, functievrije casco en de gebruiker eigenaar van de tijdelijke inbouw. Ook in de gevel is een onderscheid in ‘drager en inbouw’ duurzaam. De ‘drager’ is het constructieve deel wat voor lange tijd onveranderlijk blijft. De ‘inbouw’ zijn de invullingen in deze structuur, de ramen of puien met een minder lange levensduur.

duurzaam-woongebouw-web-5
De gevel met flexibele invulling geeft bewoners vrijheid door individuele uitbreidingsmogelijkheden en aanbouwen, Zeewegterrein IJmuiden

6. Materiaal en Detail
Duurzame gebouwen bestaan uit materialen die op een mooie manier oud worden. Er worden materialen toegepast die het milieu zo min mogelijk belasten. Daarbij is het energieverbruik tijdens fabricage en transport de belangrijkste factor. Hoogwaardige en duurzame materialen worden gebruikt op plekken waar dat echt nodig is, bijvoorbeeld in de gevel en op het dak. M3H maakt gebouwen met een robuuste identiteit. Middels robuust materiaalgebruik en detaillering proberen we tijdloze, ‘onmodieuze’ gebouwen te maken die ook in de toekomst van waarde worden geacht.

duurzaam-woongebouw-web-6
Ambachtelijke details en duurzame materialen, De Mokumer, van Beuningenstraat Amsterdam

7. Energie en Woonlasten
Volgens de trias energetica is het terugdringen van het verbruik de eerste stap naar een energiezuiniger gebouw. Dat kan door een goed geïsoleerde gebouwschil te maken. Daarnaast zijn er tal van energiebesparende technieken beschikbaar voor de verwarming. Voor woongebouwen zijn collectieve systemen waarbij de warmte wordt opgeslagen in de bodem gecombineerd met lage temperatuur verwarming het meest energie zuinig. Ze zijn ook het meest toekomstbestendig omdat de energieopwekkingsinstallatie dan eenvoudig kan worden verduurzaamd. M3H zoekt naar slimme nieuwe technieken maar zal altijd betrouwbare systemen adviseren.

duurzaam-woongebouw-web-7
Collectief energiesysteem met warmteopslag in de bodem en lage temperatuur verwarming

8. Regelgeving
M3H is op de hoogte van de regelgeving op het gebied van duurzaamheid. We kijken vooruit en informeren de opdrachtgever. We passen de regels op een zinvolle en effectieve manier toe, zodat deze daadwerkelijk leiden tot energiebesparing en kwaliteitsverbetering en niet contraproductief werken. Duurzaamheid is een complexe materie die altijd integraal bekeken moet worden. We werken daarbij samen met adviseurs om tot afgewogen keuzes te komen.

duurzaam-woongebouw-web-8
Er vindt continue aanscherping plaats van regelgeving voor de bouw

9. Ambitie en realiteit
Het is zaak om voorbereid te zijn op stijgende energieprijzen en strengere regelgeving. Corporaties en andere gebouweigenaren hebben een verantwoordelijkheid naar hun huurders. Een gebrek aan financiële prikkels veroorzaakt op dit moment een lage prioriteit voor energiezuinigheid. Ook onbekendheid met nieuwe technieken speelt een rol. Een nieuw financieringssysteem op basis van woonlasten in plaats van huur-, hypotheek- en energielasten maakt investeringen in energiezuinige systemen voor opdrachtgevers interessant. M3H informeert en prikkelt opdrachtgevers waardoor ze weloverwogen keuzes kunnen maken.

DUURZAAM-WOONGEBOUW-WEB-9
De noodzaak tot energie besparen wordt steeds urgenter